نگاهی به دلایل قطعی اینترنت در دنیا، سه‌ماهه دوم ۲۰۲۵

این مقاله یک جورایی گزارش خلاصه‌ای از قطعی‌ها و اختلالات تایید شده در سه ماهه دوم سال ۲۰۲۵ هست و قرار نیست لیست کامل و جامعی از تمام مشکلات باشه. اگه کسی لیست کامل‌تری از ناهنجاری‌های ترافیکی رو بخواد، میتونه به مرکز قطعی‌های رادار کلادفلر سر بزنه. نکته دیگه اینکه توی این گزارش برای نشون دادن تاثیر قطعی‌ها، هم از نمودارهای ترافیکی بر اساس «بایت» و هم بر اساس «درخواست» استفاده شده. اینکه کدوم نمودار انتخاب شده، بستگی به این داشته که کدوم یکی بهتر میتونسته تاثیر اختلال رو نشون بده.

جالبه بدونید که در گزارش سه ماهه اول سال ۲۰۲۵، هیچ قطعی اینترنتی که به دستور دولت‌ها باشه، دیده نشده بود. اما متاسفانه این وضعیت خوب دوام نیاورد و در سه ماهه دوم سال ۲۰۲۵، شاهد قطعی‌های دستوری در کشورهایی مثل لیبی، ایران، عراق، سوریه و پاناما بودیم. از طرفی، وابستگی شدید اینترنت به یک شبکه برق پایدار هم کاملا مشخص شد، مخصوصا وقتی یک قطعی برق عظیم در اسپانیا و پرتغال، ارتباط اینترنتی رو توی این دو کشور مختل کرد. در جاهای دیگه دنیا هم مشکلاتی بود؛ مثلا قطع شدن کابل فیبر نوری به شرکت‌هایی در هائیتی و مالاوی آسیب زد، مشکلات فنی باعث اختلال در ترافیک اینترنت شرکت‌های بزرگ آمریکای شمالی شد و یک شرکت ارائه‌دهنده اینترنت در روسیه دوباره هدف یک حمله سایبری بزرگ قرار گرفت و شبکه‌اش از کار افتاد. متاسفانه، همیشه دلیل اصلی یک قطعی اینترنت به طور رسمی اعلام نمیشه و در این مدت، چندین قطعی بزرگ ولی بدون توضیح مشخص هم دیده شد.

فصل اول: قطعی‌های اینترنت به دستور دولت‌ها

این نوع قطعی‌ها زمانی اتفاق میفتن که یک دولت به دلایل مختلف، عمدا تصمیم میگیره دسترسی به اینترنت رو محدود یا کاملا قطع کنه.

لیبی

در تاریخ ۱۶ می، اختلالات اینترنتی در چندین شرکت ارائه‌دهنده اینترنت در لیبی دیده شد. گزارش‌ها میگفتن که این قطعی در واکنش به اعتراضات عمومی علیه «دولت وحدت ملی» بوده. از ساعت ۱۳:۳۰ به وقت جهانی (UTC) که میشد ۱۵:۳۰ به وقت محلی، ترافیک اینترنت در شرکت‌هایی مثل Libyan International Company for Technology (با شناسه شبکه AS329129)، Giga Communication (AS328539)، Aljeel Aljadeed for Technology (AS37284) و Awal Telecom (AS328733) بیشتر از ۵۰ درصد نسبت به هفته قبلش کاهش پیدا کرد. شرکت آخری یعنی Awal Telecom کلا قطع شد. این کاهش ترافیک تا حدود ساعت ۰۰:۰۰ به وقت جهانی (۰۲:۰۰ به وقت محلی) ادامه داشت و بعد از اون در عرض حدود یک ساعت، ترافیک به حالت عادی برگشت. شرکت Giga Communication (AS328539) یک قطعی دیگه هم در تاریخ ۱۷ می بین ساعت‌های ۰۲:۰۰ تا ۱۱:۳۰ به وقت جهانی (۰۴:۰۰ تا ۱۳:۳۰ به وقت محلی) تجربه کرد.

ایران

در ماه ژوئن ۲۰۲۵ چندین مورد قطعی اینترنت در این کشور اتفاق افتاد. اولین مورد در تاریخ ۱۳ ژوئن بین ساعت‌های ۰۷:۱۵ تا ۰۹:۴۵ به وقت جهانی (۱۰:۴۵ تا ۱۳:۱۵ به وقت محلی) بود. وزارت ارتباطات ایران با صدور بیانیه‌ای این قطعی رو اعلام کرد: «با توجه به شرایط خاص کشور و بر اساس تدابیر اتخاذ شده توسط مراجع ذیصلاح، محدودیت‌های موقتی در اینترنت کشور اعمال شده است. بدیهی است پس از بازگشت به شرایط عادی، این محدودیت‌ها برطرف خواهند شد». این دستور قطعی، شرکت‌های ارائه‌دهنده اینترنتی مثل فن‌اپ‌تلکام (AS24631)، رسانا (AS205647 و AS31549)، همراه اول (MCCI با شناسه AS197207)، مخابرات ایران (TCI با شناسه AS58224) و شرکت‌های دیگه رو تحت تاثیر قرار داد.

در تاریخ ۱۷ ژوئن، دوباره دسترسی به اینترنت محدود شد. این بار به گفته یک سخنگوی دولت، برای «جلوگیری از حملات سایبری» بود. این دور دوم قطعی‌ها از ساعت ۱۷:۳۰ به وقت محلی (۱۴:۰۰ به وقت جهانی) شروع شد و شبکه‌های زیادی رو درگیر کرد. ترافیک در ساعت ۱۵:۳۰ به وقت جهانی (۱۹:۰۰ به وقت محلی) برای شرکت‌های فن‌اپ‌تلکام (AS24631) و پارس آنلاین (AS16322) به حالت عادی برگشت. برای همراه اول (AS197207) و ایرانسل (AS44244) در ساعت ۲۰:۰۰ به وقت جهانی (۲۳:۳۰ به وقت محلی) و برای رایتل (AS57218) در ساعت ۲۲:۰۰ روز ۱۷ ژوئن (۰۱:۳۰ بامداد ۱۸ ژوئن به وقت محلی) اینترنت وصل شد. شرکت رسانا (AS31549 و AS205647) هم در ساعت ۰۶:۰۰ روز ۱۸ ژوئن (۰۹:۳0 به وقت محلی) به وضعیت عادی برگشت.

گزارش شده بود که در طول این قطعی‌های اولیه، ترافیک ورودی به اینترنت ایران هم مسدود شده بود و دسترسی کاربران فقط به «شبکه ملی اطلاعات» (NIN) محدود بود.

فقط یک روز بعد، یعنی در تاریخ ۱۸ ژوئن، یک قطعی طولانی‌تر و سوم شروع شد که از ساعت ۱۲:۵۰ به وقت جهانی (۱۶:۲۰ به وقت محلی) تا ساعت ۰۵:۰۰ به وقت جهانی (۰۸:۳۰ به وقت محلی) روز ۲۵ ژوئن ادامه داشت. یک بار دیگه، گفته شد که این قطعی برای محافظت در برابر حملات سایبریه. یک سخنگوی دولت در این مورد گفت: «ما قبلا اعلام کرده بودیم که در صورت لزوم، قطعا به اینترنت ملی روی خواهیم آورد و دسترسی به اینترنت جهانی را محدود خواهیم کرد. امنیت دغدغه اصلی ماست و شاهد حملات سایبری به زیرساخت‌های حیاتی کشور و اختلال در عملکرد بانک‌ها هستیم. یک صرافی ارز دیجیتال نیز هک شد و با در نظر گرفتن همه این مسائل، تصمیم به اعمال محدودیت‌های اینترنتی گرفتیم». این قطعی باعث شد ترافیک تقریبا به طور کامل تا ساعت ۰۲:۰۰ به وقت جهانی (۰۵:۳۰ به وقت محلی) روز ۲۱ ژوئن قطع بشه. بعد از اون کمی ترافیک برگشت ولی هنوز خیلی کمتر از سطح قبل از قطعی بود. این وضعیت ترافیک کم برای چند روز به صورت یک چرخه ثابت ادامه داشت تا اینکه در ۲۵ ژوئن به سطح عادی برگشت. همون شرکت‌هایی که در قطعی‌های قبلی درگیر بودن، این بار هم تحت تاثیر قرار گرفتن.

عراق

دولت‌های عراق هم مثل سال‌های گذشته (۲۰۲۴، ۲۰۲۳، ۲۰۲۲)، برای جلوگیری از تقلب در امتحانات سراسری، به طور منظم اینترنت رو قطع کردن. (اینجا از کلمه «دولت‌ها» استفاده شده چون این قطعی‌ها هم در بخش اصلی کشور و هم در منطقه کردستان عراق در شمال کشور اتفاق افتاد).

این قطعی‌ها به درخواست وزارت آموزش و پرورش بین ساعت‌های ۰۳:۰۰ تا ۰۵:۰۰ به وقت جهانی (۰۶:۰۰ تا ۰۸:۰۰ به وقت محلی) انجام میشد. در بخش اصلی عراق، قطعی‌ها از ۲۰ می شروع شد و تا ۴ ژوئن برای امتحانات دوره راهنمایی و از ۱۴ ژوئن تا ۳ ژوئیه برای امتحانات دوره آمادگی ادامه داشت. شرکت‌هایی که این قطعی رو اجرا کردن شامل Earthlink (AS199739)، Asiacell (AS51684)، Zainas (AS59588)، Halasat (AS58322) و HulumTele (AS203214) بودن.

در منطقه کردستان، قطعی‌ها از ۱ ژوئن شروع شد و تا ۶ ژوئیه ادامه داشت. این قطعی‌ها در روزهای چهارشنبه و یکشنبه بین ساعت‌های ۰۳:۳۰ تا ۰۴:۳۰ به وقت جهانی (۰۶:۳۰ تا ۰۷:۳۰ به وقت محلی) بود. شرکت‌های این منطقه که قطعی رو اجرا کردن شامل IQ Online (AS48492)، KorekTel (AS59625)، Newroz Telecom (AS21277) و KNET (AS206206) بودن.

سوریه

سوریه هم مثل عراق، برای جلوگیری از تقلب در امتحانات، اینترنت رو در سطح کشور قطع میکنه و این کار رو چندین ساله که انجام میده (۲۰۲۱، ۲۰۲۲، ۲۰۲۳، ۲۰۲۴). اما بر خلاف سال‌های قبل، در سال ۲۰۲۵ دولت فقط دستور قطع ارتباطات موبایلی (سلولی) رو داد. در بیانیه‌ای که منتشر شد اومده بود: «در راستای تعهدمان به تضمین سلامت امتحانات عمومی و حفاظت از آینده دانش‌آموزان عزیزمان، و بر اساس مسئولیت ملی ما برای تامین یک محیط امتحانی عادلانه و شفاف، قطعی موقت ارتباطات سلولی در مناطق نزدیک به مراکز امتحانی در سراسر جمهوری عربی سوریه اجرا خواهد شد… این قطعی ارتباطات سلولی منحصرا در کمترین محدوده جغرافیایی و زمانی ممکن، در طول ساعاتی که دانش‌آموزان در سالن‌های امتحان هستند، اجرا می‌شود».

در سه ماهه دوم، قطعی‌های مربوط به «گواهی آموزش پایه» در تاریخ‌های ۲۱، ۲۴ و ۲۹ ژوئن بین ساعت‌های ۰۵:۱۵ تا ۰۶:۰۰ به وقت جهانی (۰۸:۱۵ تا ۰۹:۰۰ به وقت محلی) اتفاق افتاد. امتحانات و قطعی‌های مربوط به «گواهی آموزش متوسطه» هم برای تاریخ‌های بین ۱۲ ژوئیه تا ۳ اوت برنامه‌ریزی شده.

چون این قطعی‌ها فقط روی اینترنت موبایل تاثیر داشتن، باعث کاهش جزئی در فضای آدرس IP اعلام شده شدن، نه یک قطعی کامل مثل سال‌های قبل.

پاناما

در تاریخ ۲۱ ژوئن، آژانس تنظیم مقررات مخابرات پاناما (ASEP) در یک پست در شبکه اجتماعی ایکس اعلام کرد که (ترجمه) «…در راستای اجرای فرمان کابینه شماره ۲۷ مورخ ۲۰ ژوئن ۲۰۲۵، و با دستور رسمی وزارت دولت، تعلیق موقت خدمات تلفن همراه و اینترنت خانگی در استان بوکاس دل تورو هماهنگ شده است». طبق این پست، قرار بود این تعلیق تا ۲۵ ژوئن ادامه داشته باشه، اما در یک پست دیگه اعلام شد که تا یکشنبه ۲۹ ژوئن ۲۰۲۵ تمدید میشه.

این تعلیق اینترنت در واکنش به اعتراضات و تظاهرات علیه اصلاحات در صندوق تامین اجتماعی، بازنشستگی و حقوق بازنشستگان، به خصوص در استان بوکاس دل تورو، اجرا شد.

نمودار مربوطه نشون میده که ترافیک شرکت Cable Onda (با شناسه AS18809) در بوکاس دل تورو پاناما، حدود ساعت ۰۳:۳۰ به وقت جهانی در ۲۱ ژوئن (۲۲:۳۰ به وقت محلی در ۲۰ ژوئن) تقریبا به طور کامل قطع شد و حدود ساعت ۰۶:۰۰ به وقت جهانی (۰۱:۰۰ به وقت محلی) در ۳۰ ژوئن دوباره وصل شد. زمان وصل شدن با آخرین پست ASEP در این مورد هماهنگه که گفته بود (ترجمه) «…خدمات اینترنت و تلفن همراه در استان بوکاس دل تورو از ساعت ۱۲:۰۱ بامداد دوشنبه ۳۰ ژوئن بازگردانده شده است».

فصل دوم: وقتی برق میره، اینترنت هم میره

اینترنت برای کار کردن به برق نیاز داره. وقتی برق در یک منطقه وسیع قطع میشه، مودم‌ها، دکل‌های مخابراتی و مراکز داده هم خاموش میشن و در نتیجه اینترنت هم قطع میشه.

پرتغال و اسپانیا

بزرگترین داستان قطعی برق در سه ماهه دوم، قطعی عظیم در بخش بزرگی از پرتغال و اسپانیا در تاریخ ۲۸ آوریل بود. تاثیر این اتفاق به طور کامل در یک پست وبلاگی جداگانه بررسی شد که تغییرات ترافیک در سطح کشور، شبکه و منطقه رو بررسی کرده بود و نشون میداد که قطعی برق چطور روی کیفیت شبکه و فضای آدرس IP اعلام شده تاثیر گذاشته.

• در پرتغال: با قطع شدن شبکه برق، ترافیک اینترنت هم کاهش پیدا کرد. در مقایسه با هفته قبل، ترافیک بلافاصله حدود ۵۰ درصد و در عرض پنج ساعت حدود ۹۰ درصد کمتر از هفته قبل شد.
• در اسپانیا: با قطع شدن شبکه برق، ترافیک اینترنت فورا حدود ۶۰ درصد و در عرض پنج ساعت بعد، تقریبا ۸۰ درصد نسبت به هفته قبل کاهش پیدا کرد.

در هر دو کشور، ترافیک حدود ساعت ۰۱:۰۰ به وقت محلی (نیمه شب به وقت جهانی) در ۲۹ آوریل به سطح عادی خودش برگشت.

مراکش

به نظر میرسه مراکش هم به نوعی تحت تاثیر قطعی برق پرتغال و اسپانیا قرار گرفته، یا حداقل شرکت Orange Maroc اینطور بوده. این شرکت در پستی در شبکه ایکس اعلام کرد (ترجمه): «ترافیک اینترنت به دنبال قطعی گسترده برق در اسپانیا و پرتغال که بر اتصالات بین‌المللی تاثیر گذاشته، دچار اختلال شده است». ترافیک این شبکه (AS36925) حدود ساعت ۱۲:۰۰ به وقت جهانی (۱۳:۰۰ به وقت محلی)، یعنی ۹۰ دقیقه بعد از شروع قطعی برق، به شدت کاهش پیدا کرد و قطعی کامل حدود ساعت ۱۵:۰۰ به وقت جهانی (۱۶:۰۰ به وقت محلی) شروع شد. ترافیک حدود ساعت ۲۳:۳۰ روز ۲۸ آوریل (۰۰:۳۰ به وقت محلی روز ۲۹ آوریل) به حالت عادی برگشت.

پورتوریکو

شرکت برق Genera PR در پورتوریکو در ۱۶ آوریل در شبکه ایکس پستی گذاشت که (ترجمه) «…به دلیل خاموشی غیرمنتظره تمام نیروگاه‌های تولید برق، از جمله نیروگاه‌های Genera PR و سایر تولیدکنندگان خصوصی، شاهد یک قطعی برق گسترده در سراسر جزیره بوده‌ایم. این وضعیت باعث اختلال قابل توجهی در خدمات برق شده است…». شرکت خصوصی دیگه به نام Luma Energy که مسئول توزیع و انتقال برق در پورتوریکو هست هم پست گذاشت که (ترجمه) «تقریبا ساعت ۱۲:۴۰ بعد از ظهر، رویدادی ثبت شد که خدمات را در سراسر جزیره تحت تاثیر قرار داده است».

با اینکه گفته شد قطعی برق «گسترده» و «در سراسر جزیره» بوده، اما تاثیر خیلی بزرگی روی ترافیک اینترنت پورتوریکو نداشت و در ابتدا حدود ۴۰ درصد ترافیک رو کم کرد. در چند روز بعد، هر دو شرکت پست‌های متعددی درباره پیشرفت در وصل کردن برق منتشر کردن. تا ساعت ۱۵:۰۰ به وقت جهانی (۱۱:۰۰ به وقت محلی) در ۱۸ آوریل، ترافیک به سطح عادی برگشته بود. این با پستی از Luma Energy هماهنگ بود که گفته بود (ترجمه) «تا ساعت ۱۰:۰۰ صبح ۱۸ آوریل، و به لطف واکنش فوق‌العاده LUMA و تلاش‌های خستگی‌ناپذیر نیروی کار جزیره – با هماهنگی دولت پورتوریکو و شرکت‌های تولیدکننده – LUMA خدمات برق را برای ۱،۴۵۰،۳۶۷ مشتری، که معادل ۹۸.۸ درصد کل مشتریان است، در کمتر از ۳۸ ساعت پس از شروع قطعی سراسری، بازگردانده است».

همونطور که در نمودارها دیده میشه، قطعی برق نه تنها روی اتصال کاربران نهایی تاثیر گذاشت و باعث کاهش ترافیک شد، بلکه روی زیرساخت‌های محلی اینترنت هم تاثیراتی داشت و اختلالاتی در فضای آدرس IP اعلام شده هم دیده شد.

سنت کیتس و نویس

یک پست فیسبوک از طرف شرکت برق سنت کیتس (SKELEC) در تاریخ ۹ می به مشتریان در سنت کیتس و نویس هشدار داد که «…یک نقص در نیروگاه Needsmust ما ایجاد شده که منجر به قطعی برق در سراسر جزیره شده است. عملیات بازگرداندن برق شروع شده و تا دو ساعت دیگر به طور کامل وصل خواهد شد». این پست در ساعت ۱۷:۳۱ به وقت جهانی (۱۳:۳۱ به وقت محلی) منتشر شد، یعنی حدود ۳۰ دقیقه بعد از اینکه ترافیک اینترنت جزیره شروع به کاهش کرد. بازگشت ترافیک حدود ساعت ۱۷:۴۵ به وقت جهانی (۱۳:۴۵ به وقت محلی) شروع شد که خیلی زودتر از تخمین دو ساعته برای وصل کامل برق بود. اما ترافیک اینترنت تا ساعت ۲۰:۱۵ به وقت جهانی (۱۶:۱۵ به وقت محلی) به طور کامل به سطح عادی برنگشت.

مقدونیه شمالی

در ۱۸ می گزارش شد که «ولتاژ بالا در شبکه ۴۰۰ کیلوولتی منطقه‌ای در شرایط مصرف پایین، باعث قطعی کوتاه‌مدت در شبکه انتقال ۱۱۰ کیلوولتی مقدونیه شمالی شده است…». این رو شرکت برق دولتی MEPSO اعلام کرد. با اینکه گفته شد قطعی بیشتر کشور رو تحت تاثیر قرار داده، MEPSO همچنین گفت که تامین برق کشور در عرض یک ساعت بعد از شروع قطعی، عادی شده. این قطعی برق با اینکه کوتاه بود، باعث شد ترافیک اینترنت کشور در طول این اختلال که بین ساعت‌های ۰۳:۰۰ تا ۰۴:۴۵ به وقت جهانی (۰۵:۰۰ تا ۰۶:۴۵ به وقت محلی) بود، تقریبا ۶۰ درصد نسبت به هفته قبل کاهش پیدا کنه.

مالدیو

در تاریخ ۱ ژوئن، ترافیک اینترنت در مالدیو تقریبا نصف شد. دلیلش یک قطعی برق گسترده بود که منطقه «ماله بزرگ» رو تحت تاثیر قرار داد. ارائه‌دهندگان خدمات اینترنتی محلی مثل Ooredoo و Dhiraagu در شبکه‌های اجتماعی به مشترکینشون در مورد اختلالات احتمالی در اتصالات پهن‌باند ثابت و موبایل هشدار دادن. در سطح کشور، ترافیک اینترنت بین ساعت‌های ۰۷:۳۰ تا ۱۳:۰۰ به وقت جهانی (۱۲:۳۰ تا ۱۸:۰۰ به وقت محلی) مختل بود.

این قطعی برق تاثیر جزئی هم روی زیرساخت اینترنت داشت، طوری که فضای آدرس IPv4 اعلام شده یک کاهش نامحسوس (از ۳۵۵ به ۳۵۰ تا /24s) داشت که کمی بعد از شروع کاهش ترافیک شروع شد، ولی با پایان اختلال به حالت عادی برگشت.

کوراسائو

یک قطعی اینترنت تقریبا کامل در شرکت Flow Curaçao (با شناسه AS52233) در تاریخ ۱۴ و ۱۵ ژوئن، باعث عصبانیت و درخواست توضیح از طرف نهاد تنظیم مقررات مخابراتی این کشور شد. ترافیک اینترنت شرکت Flow در ساعت ۱۸:۰۰ به وقت جهانی (۱۴:۰۰ به وقت محلی) در ۱۴ ژوئن به شدت کاهش پیدا کرد و در ساعت‌های بعد هم کمتر شد. نشانه‌هایی از بهبودی حدود ساعت ۱۱:۰۰ به وقت جهانی (۰۷:۰۰ به وقت محلی) در ۱۵ ژوئن دیده شد و بهبودی کامل‌تر در ساعت ۱۴:۰۰ به وقت جهانی (۱۰:۰۰ به وقت محلی) اتفاق افتاد. یک پست فیسبوک از طرف Flow Barbados که در ۱۸ ژوئن منتشر شد، به یک اختلال محلی اشاره کرد که از ۱۴ ژوئن شروع شده بود، اما دلیل اون رو یک قطعی برق تجاری در یکی از تاسیسات کلیدی شبکه منطقه‌ای‌شون در کوراسائو اعلام کرد که به احتمال زیاد عامل این قطعی اینترنت بوده.

فصل سوم: آسیب به کابل‌های فیبر نوری

کابل‌های فیبر نوری شاهرگ‌های اصلی اینترنت هستن. اگه این کابل‌ها، چه در خشکی و چه زیر دریا، آسیب ببینن، میتونن باعث قطعی‌های بزرگی بشن.

دیجیسل هائیتی

دو مورد آسیب به زیرساخت فیبر نوری شرکت Digicel Haiti (با شناسه AS27653) باعث یک قطعی کامل اینترنت در این شرکت از ساعت ۲۱:۰۰ به وقت جهانی (۱۷:۰۰ به وقت محلی) در تاریخ ۲۸ می شد. این خبر رو مدیر کل شرکت در یک پست در شبکه ایکس اعلام کرد. این آسیب به کابل، شبکه رو کاملا از اینترنت خارج کرد، طوری که فضای آدرس IPv4 و IPv6 اعلام شده هم به صفر رسید. دیجیسل هائیتی تا ساعت ۰۰:۴۵ روز ۲۹ می (۲۰:۴۵ به وقت محلی روز ۲۸ می) آفلاین بود و بعد از اون هم ترافیک و هم فضای آدرس IP اعلام شده به سطح عادی برگشت.

ایرِتل مالاوی

شرکت Airtel Malawi (با شناسه AS37440) در تاریخ ۲۴ ژوئن یک قطعی اینترنت ۹۰ دقیقه‌ای رو تجربه کرد که به دلیل خرابکاری‌های مداوم در شبکه فیبر نوری‌شون بود. با اینکه ترافیک بین ساعت‌های ۱۲:۳۰ تا ۱۴:۰۰ به وقت جهانی (۱۴:۳۰ تا ۱۶:۰۰ به وقت محلی) تقریبا به صفر رسید، اما شبکه حداقل تا حدی آنلاین باقی موند چون حداقل بخشی از فضای آدرس IPv4 شبکه همچنان به اینترنت اعلام میشد. اما فضای آدرس IPv6 اعلام شده در طول قطعی به صفر رسید.

فصل چهارم: مشکلات فنی

گاهی وقت‌ها قطعی اینترنت نه به خاطر عوامل خارجی، بلکه به خاطر یک مشکل فنی داخلی در تجهیزات یا نرم‌افزارهای یک شرکت اینترنتی اتفاق میفته.

بل کانادا

یک آپدیت روتر که اشتباه از آب در اومد، خدمات اینترنت رو برای مشتریان شرکت Bell Canada (با شناسه AS577) در انتاریو و کبک در تاریخ ۲۱ می مختل کرد. اولین پست شرکت در شبکه ایکس در ساعت ۱۳:۵۲ به وقت جهانی (۰۹:۵۲ به وقت محلی) به مشتریان در مورد این قطعی سرویس اطلاع داد. این پست حدود نیم ساعت بعد از شروع اختلال منتشر شد، چون ترافیک حدود ساعت ۱۳:۱۵ به وقت جهانی (۰۹:۱۵ به وقت محلی) شروع به کاهش کرد و تا ۷۰ درصد نسبت به زمان مشابه در هفته قبل کمتر شد. ترافیک درخواست‌ها به سرویس DNS کلادفلر یعنی 1.1.1.1 هم کاهش قابل توجهی داشت. یک کاهش ناچیز هم در فضای آدرس IPv4 اعلام شده دیده شد.

این اختلال نسبتا کوتاه بود و ترافیک فقط یک ساعت بعد به سطح عادی برگشت. یک پست بعدی در شبکه ایکس تایید کرد که خدمات تا ساعت ۱۵:۰۰ به وقت جهانی (۱۱:۰۰ به وقت محلی) به طور کامل وصل شده و پست دیگری هم اشاره کرد که آپدیت اولیه به سرعت برگردانده شده تا سرویس وصل بشه.

لومن/سنچری‌لینک

در بخش‌هایی از ایالات متحده، مشتریان شرکت Lumen/CenturyLink (با شناسه AS209) در تاریخ ۱۹ ژوئن یک اختلال گسترده در سرویس اینترنت رو تجربه کردن. حجم ترافیک از حدود ساعت ۲۱:۴۵ به وقت جهانی، بیشتر از ۵۰ درصد نسبت به هفته قبل کاهش پیدا کرد. این اختلال فقط چند ساعت طول کشید و ترافیک تا ساعت ۰۰:۰۰ به وقت جهانی در ۲۰ ژوئن به حالت عادی برگشت.

پست‌های کاربران در شبکه‌های اجتماعی نشون میداد که مشکل احتمالا مربوط به DNS بوده، چون کسانی که سرور DNS خودشون رو به 1.1.1.1 کلادفلر تغییر داده بودن، دوباره میتونستن به اینترنت دسترسی داشته باشن. نمودار مربوطه نشون میده که ترافیک از طرف لومن/سنچری‌لینک به 1.1.1.1 با شروع اختلال از سطح هفته قبل بالاتر رفت و تا ۲۰ ژوئن بالا باقی موند. مشکلات در سرور DNS یک شرکت ارائه‌دهنده اینترنت میتونه برای مشترکین مثل یک قطعی کامل اینترنت به نظر برسه، چون دیگه نمیتونن به هیچ چیزی که نیاز به جستجوی DNS داره (یعنی تقریبا تمام منابع اینترنتی) دسترسی پیدا کنن و این در نهایت منجر به کاهش ترافیک به اون منابع میشه.

فصل پنجم: تاثیر حمله‌های سایبری

حملات سایبری، مخصوصا حملات منع سرویس توزیع‌شده (DDoS)، میتونن با ارسال حجم عظیمی از ترافیک ناخواسته به یک شبکه، اون رو از کار بندازن.

ASVT (روسیه)

گزارش شده که شرکت ارائه‌دهنده اینترنت روسی ASVT (با شناسه AS8752) هدف یک حمله بزرگ DDoS قرار گرفته که منجر به یک قطعی کامل و چند روزه اینترنت شده. این حمله به دنبال حمله دیگه‌ای بود که در ماه مارس شرکت روسی Nodex (AS29329) رو هدف قرار داده بود و اون هم باعث قطعی کامل سرویس شده بود. حمله‌ای که به ASVT شد به ۷۰.۰۷ گیگابیت بر ثانیه / ۶.۹۲ میلیون بسته بر ثانیه رسید و باعث شد ترافیک حدود ساعت ۰۵:۰۰ به وقت جهانی در ۲۸ می (۰۸:۰۰ به وقت مسکو) تقریبا به صفر برسه. این قطعی موثر حدود ۱۰ ساعت طول کشید. با اینکه ترافیک از حدود ساعت ۱۵:۰۰ به وقت جهانی (۱۸:۰۰ به وقت مسکو) شروع به برگشتن کرد، اما در طول هفته بعد همچنان پایین‌تر از سطح عادی باقی موند.

نکته جالب اینه که حجم درخواست‌ها از شبکه ASVT به سرور DNS کلادفلر یعنی 1.1.1.1، با شروع بازگشت ترافیک بعد از قطعی اولیه، افزایش سریعی داشت و در طول مدت اختلال بالا باقی موند. مشخص نیست که این افزایش میتونه به مشکلات سرور DNS خود ASVT در طول حمله مربوط باشه که کاربران رو مجبور کرده به دنبال سرورهای جایگزین بگردن، یا اینکه میتونه به این خاطر باشه که مشترکین ASVT به دنبال راه‌هایی برای دور زدن آسیب‌های ناشی از حمله بودن.

فصل ششم: قطعی‌های بدون توضیح مشخص

گاهی وقت‌ها یک قطعی بزرگ اتفاق میفته، ولی شرکت مربوطه هیچ دلیل رسمی برای اون اعلام نمیکنه و ما فقط میتونیم از روی داده‌ها حدس‌هایی بزنیم.

تلیا فنلاند (۱ آوریل)

طبق یک «بولتن اختلال» (که الان در دسترس نیست) و یک پست مرتبط در شبکه ایکس از طرف شرکت Telia Finland (با شناسه AS1759)، این شرکت تایید کرد که «یک اختلال گسترده در عملکرد اتصالات داده شبکه تلفن همراه و پهن‌باند ثابت شناسایی شده است». این اختلال گسترده منجر به یک قطعی تقریبا کامل و کوتاه برای مشترکین بین ساعت‌های ۰۶:۳۰ تا ۰۷:۱۵ به وقت جهانی (۰۹:۳۰ تا ۱۰:۱۵ به وقت محلی) شد.

تلیا فنلاند دلیل این اختلال رو اعلام نکرد، اما مشخصه که روی اتصال IPv4 تاثیر گذاشته بود، چون فضای آدرس IPv4 اعلام شده کاهش پیدا کرد. (فضای آدرس IPv6 اعلام شده تغییری نکرد). این از دست رفتن اتصال IPv4 باعث یک جهش همزمان در سهم ترافیک IPv6 از تلیا فنلاند شد. این سهم که معمولا زیر ۵ درصد هست، در طول اختلال به بالای ۳۰ درصد رسید. ترافیک درخواست‌ها به سرور 1.1.1.1 کلادفلر از طرف تلیا فنلاند هم در همون زمان جهش پیدا کرد.

اسکای‌کیبل

حدود ساعت ۱۹:۱۵ به وقت جهانی در ۷ می (۰۳:۱۵ به وقت محلی در ۸ می)، مشترکین شرکت SkyCable (با شناسه AS23944) در فیلیپین یک قطعی کامل اینترنت رو تجربه کردن. ترافیک اینترنت از این شبکه به صفر رسید و فضای آدرس IPv4 اعلام شده هم همینطور. این اختلال تا ساعت ۰۳:۰۰ به وقت جهانی در ۸ می (۱۱:۰۰ به وقت محلی) ادامه داشت و اسکای‌کیبل هیچ اطلاعاتی در مورد دلیل این قطعی هشت ساعته منتشر نکرد.

تروموو اچ

در تاریخ ۲۲ می، شرکت موبایل تایلندی TrueMove H (با شناسه AS132061) دچار یک قطعی سراسری شد که اتصال مشترکینش رو تحت تاثیر قرار داد. این شرکت این اختلال رو تایید و بابت اون عذرخواهی کرد، اما دلیل رسمی برای قطعی ارائه نداد. (یک مقاله در مطبوعات محلی گزارش داد که «قطعی به دلیل خطاهای فنی در سرورهای کامپیوتری True بوده» و همچنین گفت که دیگران حدس میزنن «مشکل ممکن است به دلیل خطا در سرورهای DNS شرکت True بوده باشد»).

در ساعت ۰۳:۰۰ به وقت جهانی (۱۰:۰۰ به وقت محلی)، ترافیک در ابتدا بیشتر از ۸۰ درصد نسبت به هفته قبل کاهش پیدا کرد. تقریبا بلافاصله، ترافیک شروع به بهبودی آهسته کرد و حدود ساعت ۰۸:۰۰ به وقت جهانی (۱۵:۰۰ به وقت محلی) به سطح عادی برگشت. یک کاهش جزئی و کوتاه در فضای آدرس IPv4 اعلام شده هم در ساعت اول اختلال دیده شد.

دیجیسل هائیتی

دو روز بعد از تجربه یک قطعی به خاطر آسیب به کابل، شرکت Digicel Haiti (با شناسه AS27653) در تاریخ ۳۰ می یک قطعی کامل دیگه رو تجربه کرد. بر خلاف قطعی قبلی، هیچ اطلاعات اضافه‌ای در مورد این یکی در شبکه‌های اجتماعی توسط دیجیسل هائیتی یا مدیر کلش منتشر نشد. شبکه عملا در ساعت ۱۴:۱۵ به وقت جهانی (۱۰:۱۵ به وقت محلی) از اینترنت محو شد و هم ترافیک و هم فضای آدرس IP اعلام شده (هم IPv4 و هم IPv6) به صفر رسید. این قطعی تقریبا سه ساعت طول کشید و ترافیک و فضای آدرس اعلام شده همه حدود ساعت ۱۷:۰۰ به وقت جهانی (۱۳:۰۰ به وقت محلی) برگشتن.

سوریه

در تاریخ ۱۰ ژوئن، یک قطعی اینترنت در سوریه گزارش شد که شبکه خط ثابت ADSL رو در چندین استان تحت تاثیر قرار داد. ترافیک در ساعت ۰۸:۱۵ به وقت جهانی (۱۱:۱۵ به وقت محلی) تا دو سوم کمتر از زمان مشابه در هفته قبل کاهش پیدا کرد و این اختلال دو ساعت طول کشید. فضای آدرس IPv4 اعلام شده هم در طول قطعی کاهش پیدا کرد که نشون‌دهنده یک مشکل احتمالی در زیرساخت بود. با این حال، حجم درخواست‌ها از سوریه به سرور DNS کلادفلر یعنی 1.1.1.1 هم در طول قطعی بالا بود. این رفتار در گذشته در طول قطعی‌های دستوری اینترنت در سوریه هم دیده شده بود، زمانی که ترافیک میتونه از کشور خارج بشه ولی نمیتونه برگرده. هیچ نشونه دیگه‌ای مبنی بر اینکه این قطعی عمدی بوده وجود نداشت، اما هیچ توضیح رسمی هم برای این اختلال در دسترس نبود.

قطعی‌های اینترنت به دستور دولت‌ها در سه ماهه دوم با قدرت برگشتن و این روند در سه ماهه سوم هم ادامه داره، هرچند موارد اخیر بیشتر مربوط به امتحانات بودن تا اعتراضات. و با اینکه قطعی‌های اینترنت مربوط به قطعی برق در گذشته هم زیاد دیده شدن، که اغلب در کشورهای کوچکتر با زیرساخت‌های کمتر پایدار بودن، قطعی عظیم در اسپانیا و پرتغال در ۲۸ آوریل به ما یادآوری میکنه که زیرساخت‌های برق، خیلی شبیه به اینترنت، اغلب بین کشورها به هم متصل هستن و این یعنی مشکلات در یک کشور میتونه به طور بالقوه باعث مشکلات بزرگ در کشورهای دیگه بشه.

منابع

• Shutdown season: the Q2 2025 Internet disruption summary